احتمالاً برای شما هم سؤال باشد که تفاوت لوله گاز و لوله آب در چیست؟ تفاوت اساسی بین لوله‌های گاز و آب در روش تولید آنها است. در فرآیند ساخت لوله‌های تست آب، از ورق‌های سیاه نورد گرم و برای لوله گاز از لوله نورد سرد استفاده می شود.
لوله های آب و گاز هر دو از جمله لوله های درزدار به شمار می روند. لوله های گاز برای انتقال گازهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند و لوله های آب نیز عمدتاً مصارف خانگی، صنعتی و کشاورزی دارند. در ادامه بیشتر با تفاوت لوله گاز و لوله آب در روش و کاربرد آشنا خواهید شد.
روش تولید لوله آب
لوله های درزدار آب در ابعاد و ضخامت های مختلفی تولید می شوند. این لوله ها کاربردهای گسترده ای دارند، از سیستم های گرمایش و سرمایش گرفته تا خطوط فاضلاب، لوله کشی و تصفیه خانه ها.
مهمترین تفاوت لوله گاز و لوله آب در روش تولید آن ها است. لوله آب با استفاده از ورق نورد گرم تولید می شود. یکی از اصلی ترین روش های تولید این لوله ها U & O نام دارد. در این روش لوله ابتدا شکل U شده و سپس به شکل O در می آید. همچنین روش جوشکاری پرتو لیزر نیز برای تولید لوله آب به کار گرفته می شود.
بیشتر بدانید: تفاوت لوله بدون درز و درزدار چیست؟
روش تولید لوله گاز
برای پی بردن به تفاوت لوله گاز و لوله آب بهتر است در مورد فرآیند تولید لوله گاز هم بدانیم. این لوله ها به روش نورد سرد تولید می شوند.
از جمله مهمترین کارها برای تولید لوله گاز، فرم دادن تسمه های فولادی به روش نورد سرد و درزگیری دقیق است. تفاوت لوله گاز و لوله آب و همچنین جلوگیری از نشتی ایجاب می کند که در طراحی این لوله ها درزگیری به بهترین شکل ممکن مورد توجه قرار بگیرد.
تفاوت لوله گاز و لوله آب از لحاظ ابعاد
یکی از تفاوت های بین لوله آب و لوله گاز مربوط به ابعاد و ضخامت آن ها است؛ تفاوت لوله آب و لوله گاز در ابعاد از این جهت اهمیت دارد که به واسطۀ آن وزن به دست می آید و به واسطۀ وزن می توان قیمت لوله را حساب کرد.
ابعاد لوله آب شامل موارد زیر است:
- سایز اسمی از 15 تا 150 میلی‌متر
- ضخامت از 2 تا 5 میلی‌متر
- قطر خارجی از 20 تا 166 میلی‌متر
- وزن یک متر لوله از 950 گرم تا 20 کیلوگرم
- وزن یک شاخهٔ شش‌متری از 5 تا 118 کیلوگرم
این ابعاد برای لوله گاز نیز شامل موارد زیر می شود:
- سایز یک‌دوم تا 4 اینچ
- سایز اسمی 15 تا 100 میلی‌متر
- ضخامت 2 تا 3.6 میلی‌متر
- قطر خارجی 20 تا 113 میلی‌متر
- وزن در ازای هر یک کیلوگرم از 975 گرم تا 9.75 کیلوگرم
- وزن در ازای هر شاخهٔ 6 متری 5.7 تا 58 کیلوگرم
عناصر شیمیایی لوله گاز و لوله آب
دیگر موردی که باید برای تفاوت لوله گاز و لوله آب در نظر گرفت مربوط به عناصر شیمیایی تشکیل دهنده آن می شود؛ تفاوت در عناصر لوله های فولادی، کارکرد آن ها را نیز دستخوش تغییر می کند.
عناصر شیمیایی برای لوله آب عبارت است از:
- حداکثر 0.20 درصد کربن
- حداکثر 1.20 منگنز
- حداکثر 0.045 درصد فسفر
- حداکثر 0.04 درصد گوگرد
همچنین عناصر شیمیایی برای لوله گاز عبارت است از:
- حداکثر 0.10 درصد کربن
- حداکثر 0.45 درصد سیلیسیم
- حداکثر 1.6 درصد منگنز
- حداکثر 0.02 درصد فسفر
- حداکثر 0.002 درصد گوگرد
- حداکثر 0.1 درصد وانادیم
- حداکثر 0.08 درصد نیوبیوم
- حداکثر 0.06 درصد تیتانیوم
همانطور که مشاهده می شود، وجود سیلیسیم، وانادیم، نیوبیوم و تیتانیوم از جمله نقاط برجستۀ تفاوت لوله گاز و لوله آب از جهت مواد تشکیل دهنده است.
ویژگی های مکانیکی لوله های آب و گاز
مهمترین تأثیر عناصری که در تفاوت لوله گاز و لوله آب مورد اشاره قرار گرفت به خواص فنی و مکانیکی این لوله ها مربوط می شود.
البته عملیات حرارتی هر مقطع فولادی نیز تأثیری چشمگیری بر تثبیت یا افزایش ویژگی های مکانیکی این لوله ها می گذارد؛ مثلاً وجود کربن در آلیاژهای فولادی، سختی آن را سبب می شود.
اگر فولاد از کربن اشباع شود، ریسک شکنندگی آن نیز بالا می رود زیرا ترد شدن آلیاژ را به همراه دارد و برای جلوگیری از این اتفاق عملیات های حرارتی خاص نیاز است.
تفاوت ساختاری لوله گاز و آب
علاوه بر مواردی که در مورد عناصر و ویژگی های لوله گاز و آب گفته شد باید به تفاوت لوله گاز و لوله آب از لحاظ ساختار نیز اشاره کرد.
لوله‌های گاز عمدتاً از جنس فولاد ضد زنگ یا فولاد کربنی با ویژگی‌های مقاومتی خاص تولید می‌شوند. این مواد با هدف مقابله با فشار و شرایط خاص گازها انتخاب می‌شوند.
از سوی دیگر، لوله‌های آب معمولاً از فولاد کربنی معمولی یا پوشش‌دار تهیه می‌شوند و نیازی به مقاومت خاص در برابر گازها ندارند.
استانداردهای لوله گاز و لوله آب
دست آخر اینکه تفاوت لوله گاز و لوله آب شامل ملاک استاندارد این لوله ها نیز می شود. برای استانداردهای بین المللی لوله گاز باید به ASTM و API اشاره کرد.
لوله‌های آب نیز دارای استانداردهایی هستند که مهمترین آن استاندارد AWWA (انجمن آب و فاضلاب آمریکا) به علاوه سایر استانداردهای ملی است.
بیشتر بدانید: فرق بین لوله گالوانیزه سرد و گرم
نکته پایانی
در این مطلب به تفاوت لوله گاز و لوله آب اشاره شد. لوله های آب و گاز هر دو از نوع لوله های درزدار به شمار می روند که در کاربرد، ساختار، عناصر شیمیایی، ابعاد و در نهایت استانداردها از یکدیگر متفاوت هستند.
شما می توانید برای اطلاعات بیشتر و همچنین خرید انواع لوله گاز و آب به وبسایت شرکت نورد و لوله سپنتا اهواز مراجعه کنید.
